Bài viết được biên dịch từ một trong những tờ báo uy tín nhất nước Mỹ - New York Times. Anh em đọc tham khảo nhé.
Những người đi tiên phong trong thể loại Breaking đang tự hỏi rằng liệu nghệ thuật của họ có thể bị chuyển thành thể thao hay không?!
Ness, một BBoy đời đầu của Mighty Zulu Kingz vào đầu những năm 1980: "Trong nhiều thập kỷ sau này, Breaking dường như đã mất đi vị thế hàng đầu của Hip Hop ở Mỹ. Và chỉ có mức độ phổ biến khá khiêm tốn ở Nhật Bản, Úc và Pháp nhờ các nhóm nhảy trình diễn tự phát và và sự phổ biến của các chương trình nhảy đường phố trên TV. Tuy nhiên, phần lớn nó lại bị loại khỏi những buổi tiệc kỷ niệm 50 năm Hip Hop trên truyền hình!"
Và hiện tại, Breaking - được sinh ra ở Thành phố New York, lại đang là điều được chú ý khi nó trở thành một bộ môn thể thao trong Olympic Paris 2024.
“Điều này đã thay đổi mọi thứ" - Ness
“Hình thức mới” này của Breaking đã khiến nhiều Breaker kỳ cựu, cả những nhân tố trẻ tuổi nghi ngại về tính nguyên bản trong Hip Hop.
Rock Steady Crew biểu diễn ở Denver năm 1984 sau khi góp mặt trong các bộ phim "Beat Street" và "Flashdance
“Tôi không nghĩ đó là sự thể hiện đúng của Breaking"!
Nếu DJ là nền móng của Hip Hop, thì BBoy và BGirl đã mang đến cho nó sự sống và sức mạnh trong thời kỳ bất ổn kinh tế và xã hội ở Bronx. Họ luôn háo hức chờ đợi một đoạn nhạc từ James Brown hoặc ban nhạc Bongo tại các bữa tiệc trong khu phố và các buổi tiệc do các DJ chủ trì như Kool Herc và Grandmaster Flash.
Chino Lopez, nghệ danh là Action, cho biết: “Khi còn nhỏ, chúng tôi đã đi qua đi lại với những vết hói trên đầu. Và đó là cách bạn biết một đứa trẻ có khả năng xoay đầu tuyệt đỉnh.”
Các nhóm ban đầu như Rock Steady Crew, Dynamic Rockers, Zulu Kingz và New York City Breakers đã giúp Breaking xuất hiện trên toàn cầu qua các bộ phim như “Flashdance” và “Beat Street”. Họ biểu diễn trước các tổng thống và hoàng gia. New York City Breakers đã tham gia chương trình truyền hình đặc biệt của NBC năm 1984, “The Stars Salute the U.S. Olympic Team”, nơi Lopez thậm chí còn thách đấu với đội thể dục dụng cụ.
Đến những năm 1990, Breaking đã trở nên phổ biến ở nước ngoài, dẫn đến việc Red Bull tài trợ cho cuộc thi Lords of the Floor đầu tiên vào năm 2001 và các cuộc thi toàn cầu.
Giải thưởng tiền mặt trị giá 4.000 USD đã thu hút được những tài năng. Red Bull lại tài trợ cho sự kiện này vào năm sau trước khi nó phát triển thành cuộc thi BC One nổi tiếng và được diễn ra thường niên ở hiện tại.
Sự hấp dẫn của tiền thưởng và những sự cạnh tranh đỉnh cao đã thu hút những BBoy, BGirl hàng đầu. Nhưng với nhiều người, cách tập cho Olympic là khác hoàn toàn với khi xem Breaking một nghệ thuật.
Odylle Beder - BGirl từ Brooklyn với nghệ danh Mantis cho biết: “Tôi không nghĩ đó là sự thể hiện chính xác của Breaking. Breaking mang tính tự nhiên hơn rất nhiều và cách chúng tôi nhảy ở Olympics là: “Nhảy một hiệp. Dừng lại, nhìn xem điểm bao nhiêu, rồi mới nhảy một lượt nữa.”
“Cách này tạo cảm giác không thật (Real), vì khi ai đó kết thúc vòng đấu, bạn sẽ muốn đáp trả ngay.”
Liên đoàn DanceSport Thế giới (World DanceSport Federation), được Ủy ban Olympic Quốc tế công nhận vì nỗ lực đưa khiêu vũ vào Thế vận hội, cũng là quản lý của môn Breaking. “Họ thực sự không biết chúng tôi đang làm gì đâu!” - BBoy lâu năm Gabriel “Kwikstep” Dionisio cho biết. Vào năm 2017, hơn 2.000 người đã ký một bản kiến nghị trực tuyến có tiêu đề “Hãy loại bỏ sự nhúng tay của W.D.S.F vào Hip Hop!”
Các BBoy BGirl thời đầu thực hiện Windmill hay Freeze theo các bản nhạc Funk và Soul của DJ. Còn các cuộc thi lớn bị ràng buộc bởi bản quyền và sử dụng âm nhạc không được làm để nhảy Breaking.
Chino Lopez nói: “Âm nhạc là thứ đã thúc đẩy chúng tôi. Còn những đứa trẻ này chỉ làm theo những gì chúng tôi đã làm và chúng chỉ sao chép nó. Dù thực chất nó đã phát triển. Đừng hiểu lầm tôi. Bây giờ họ đang làm được những điều điên rồ hơn so với những gì chúng tôi đã làm, nhưng tôi thấy rằng họ không “sống nhờ âm nhạc”. Và điều đó là rất, rất quan trọng.”
Kit McConnell, giám đốc thể thao của I.O.C. cho rằng cộng đồng toàn cầu đa dạng của Breaking là yếu tố chính dẫn đến quyết định đưa môn thể thao này vào danh sách Olympic. Breaking, giống như thứ âm nhạc truyền cảm hứng cho nó, đã được xuất khẩu thành công ra ngoài cộng đồng người da đen nghèo khổ đã khai sinh ra nó.
Michael Holman, người sáng lập New York City Breakers cho biết: “Breaking là nhà lãnh đạo đã mất của văn hóa Hip Hop. Nó là thứ thu hút những người không biết gì về Hip Hop đến".
Holman, người đưa ra lời tuyên bố về việc tham gia Olympic của Breaking 40 năm trước nói rằng đó là một sự phát triển tự nhiên vì nguồn gốc cạnh tranh của nó.
Một số Breaker lo ngại rằng Olympics sẽ làm Breaking mất đi “linh hồn" và cho rằng Breaking là một hình thức nghệ thuật chứ không phải một môn thể thao.
Nhiều người khác cho rằng Hip Hop đã bị thương mại hoá và biến dạng, không còn tính nguyên bản nữa.
Một BBoy lâu năm có tên Flea Rock chia sẻ: “Bạn có thể là một đứa trẻ từ nơi khác nhìn thấy Breaking và đến học ở Studio hoặc học ở Youtube. Nhưng linh hồn của nó, từng nỗi đau, sự đấu tranh trong điệu nhảy, niềm vui (The Funk), tôi không thấy nó ở những Breaker thời này!”
“Nó đang chết tại nơi này. Những đứa trẻ tại New York này không hề biết mình đang làm gì cả. Họ không biết đấu tranh. Khi đấu với Nhật Bản, Hàn Quốc hay Pháp, chúng tôi còn không có cơ hội thắng. Và điều này thật xấu hổ khi chính chúng tôi là người bắt đầu.”
Sunny Choi là niềm hy vọng cho Olympic của New York. Người mà con đường Breaking của cô ấy phản ánh được sự phát triển từ gốc gác tại quận Bronx.
“Breaking cho phép tôi khám phá những phần trong con người mình mà tôi không thể làm được trong cuộc sống hàng ngày. Tôi cũng chưa từng có một nhóm bạn thân thiết trong đời. Vì vậy, nó cũng giúp tôi trân trọng hơn cảm giác khi được ở trong một cộng đồng.”
Tuy nhiên cô vẫn có một công việc ổn định khi chuyển đến New York sau khi tốt nghiệp, trở thành giám đốc sáng tạo của Estée Lauder. Cô cho biết, những Breaker thời cô cũng bị cản trở khi muốn theo đuổi nhảy là công việc toàn thời gian. Bởi thực tế là bạn không thể sống bằng nhảy Breaking ở New York. Vì vậy rất nhiều người phải chuyển hướng. "Vì ai cũng có gia đình cả.”
Mãi cho đến khi Sunny Choi giành được huy chương bạc tại Olympic Thế giới 2022 ở Birmingham, Ala, cô mới quyết định nghỉ việc để tập trung vào Olympic Paris, nơi 16 BBoy và 16 BGirl sẽ thi đấu. Các trận đấu sẽ được đánh giá bởi năm giám khảo dựa trên sáu thước đo: tính sáng tạo, tính cách, kỹ thuật, sự đa dạng, khả năng biểu diễn và âm nhạc.
Trong một trận đấu, cô thường có một hoặc hai tổ hợp sẵn. Nhưng phần lớn các phần trình diễn của cô là Freestyle.
Có nhiều người dựng sẵn và vấn đề là ai có thể thực hiện động tác khó hơn, mạnh hơn, cao hơn, nhanh hơn những người khác. "Đó luôn là một phần của Breaking. Nhưng Breaking cũng là thể hiện bản thân, ra ngoài và tận hưởng niềm vui. Freestyle là một phần quan trọng của nó và đối với rất nhiều người."
Dionisio nói: “Sự hấp dẫn của Breaking nằm ở chỗ nó thể hiện bản sắc riêng của bạn. Khi bạn tham dự Olympic, đó là bầu không khí của “công ty”. Bạn trở thành danh tính của họ. Bạn đang thúc đẩy Olympic chứ bạn không thúc đẩy văn hóa Hip Hop.”
Còn với Garcia: “Nó có thể diễn ra một cách tuyệt vời. Breaking có thể được hoan nghênh trên toàn cầu. Nhưng nó cũng có thể bị trình bày sai. Nếu một phiên bản sai lệch của Breaking là thứ thu hút được nhiều lời khen ngợi thì liệu đó có còn là một chiến thắng cho Hip Hop?”
Cặp đôi Dionisio và Garcia đã thành lập Full Circle Productions vào năm 1992, điều hành một nhóm nhảy dưới một công ty cũng như phát triển chương trình giáo dục về nguồn gốc văn hóa Breaking. Họ đã hướng dẫn hàng nghìn người trong suốt nhiều năm và hiện đang dạy các lớp chỉ dành cho những người được mời tại Trung tâm Cộng đồng Sonia Sotomayor của Bronx.
Tác giả: Minus
Nguồn: The New York Times
Đăng kí E-mail để cập nhật và không bỏ lỡ các thông tin mới nhất từ chúng tôi.
