“Nếu bạn không biết mình đến từ đâu, bạn cũng sẽ không biết mình đang đi về đâu” - Maya Angelou
Hip Hop Việt Nam, đặc biệt là tại miền Nam, đã trải qua hơn hai thập kỷ hình thành và phát triển. Để có được diện mạo sôi động ngày hôm nay, thế hệ đi trước đã không ngừng cống hiến, thử nghiệm và giữ lửa, ngay cả trong những hoàn cảnh khó khăn nhất. Trong hành trình ấy, không thể không nhắc đến hai tượng đài, hai cái tên đã hoạt động xuyên suốt, chứng kiến những khoảnh khắc lịch sử và gắn liền với những cột mốc lịch sử quan trọng: hai người anh lớn - Hiếu Technicz (trưởng nhóm Freestyle) và Sơn Clown (trưởng nhóm Destiny Family).
Hôm nay, VHDP tiếp tục có dịp trò chuyện cùng hai anh, để lắng nghe câu chuyện về những ngày đầu đầy gian nan, đầy ắp kỷ niệm, và cả những lời nhắn nhủ chân thành dành cho thế hệ trẻ - những người sẽ tiếp bước và viết tiếp hành trình mới cho Hip Hop Việt Nam từ đây.
VHDP: Trước hết, hai anh có thể tự giới thiệu đôi chút về bản thân, hành trình của mình trong Hip Hop, cũng như vai trò hiện nay được không? Bởi với nhiều người trẻ bây giờ, có thể các bạn vẫn chưa nắm rõ việc anh Sơn Clown và anh Hiếu Technicz chính là những gương mặt gắn bó lâu năm, chứng kiến sự hình thành và phát triển Hip Hop miền Nam từ những ngày đầu!”
Hiếu Technicz: Waddup, tôi là Hiếu Kỹ thuật aka Hiếu Technicz, trưởng nhóm của Freestyle crew, một trong hai nhóm nhảy Hip Hop đầu tiên tại Sài Gòn năm 2003. Ngoài ra, tôi là 1 trong 8 người sáng lập đầu tiên của nhóm. Và hiện tại cũng là người cuối cùng của gen 1 hoạt động xuyên suốt với Freestyle từ ngày đầu tiên. Bên cạnh đó còn một người nữa là anh Trí Điện, hiện đang ở USA.
Sơn Clown: Xin chào tất cả mọi người, tôi - Sơn Clown, tên thật là Hoàng Cao Sơn. Tôi đã bắt đầu con đường nhảy múa của mình vào khoảng thời gian những năm 2000; sau đó tham gia các nhóm nhảy ABC, The Friends, Hoàng Thông, Thế Nguyễn; cuối cùng thành lập Destiny Crew (sau đổi tên thành Destiny Family) - một trong những nhóm nhảy lớn mạnh nhất tại Sài Gòn, hoạt động từ năm 2008. Tính đến thời điểm hiện tại, Sơn Clown đã có 20 năm kinh nghiệm trong việc tập luyện, thi đấu và giảng dạy các bộ môn nhảy đường phố - Hip Hop và House Dance.
VHDP: Theo hai anh, Hip Hop đã du nhập vào miền Nam từ khi nào, qua những con đường nào. Và ở thời điểm đó nó được đón nhận ra sao ở miền Nam?
Hiếu Technicz: Phải nói một cách rõ ràng là khi Hip Hop Dance du nhập vào miền Nam, nó cũng chính là thời đại của phong cách New - Jack swing tại Mỹ; với những đại diện là Michael Jackson, MC Hammer, Vanilla Ice… Phong cách âm nhạc, và những điệu nhảy này đã len lỏi vào nền văn hoá giải trí của Việt Nam qua con đường của những cuốn băng VHS ca nhạc được xách tay về, và được hiện thực hoá bằng những điệu nhảy phá cách được gọi với cái tên “Rap dance - Breakdance”! Trong đó, những người thể hiện đầu tiên mà anh biết đến là từ Vũ đoàn Hoàng Thông, và những dancer tại đây. Có thể nói vũ đoàn Hoàng Thông thời bấy giờ là cái nôi đào tạo ra những dancer “khác biệt” đầu tiên vào những năm 90. Tôi đã chứng kiến được những dancer đàn anh làm những động tác popping cực kỳ ảo diệu của Michael Jackson, và cả những động tác nhào lộn như: Cắt kéo, lăn vai, “windmill” đầu tiên vào khoảng những năm 94-95. Là một thiếu niên, lần đầu tiên được chứng kiến những hình ảnh ấn tượng như thế, tôi đã cảm thấy rất Wow, rất kinh ngạc. Cũng từ giây phút đó, tôi biết tôi phải bước vào con đường chinh phục những bước nhảy này!
Sơn Clown: Chính thức thời điểm Hip Hop du nhập vào Sài Gòn theo ký ức của anh là lúc anh đăng ký lớp học nhảy Hip Hop của Vũ đoàn Hoàng Thông tại Cung Văn Hoá Lao Động Thành phố Hồ Chí Minh. Anh không thể nhớ chính xác thời điểm đó là năm nào, chỉ nhớ giai đoạn đó, tiếng tăm về dạy nhảy Hip Hop của Vũ đoàn Hoàng Thông là rất lớn. Và chính Hoàng Thông là vũ đoàn mang Hip Hop giảng dạy rộng rãi nhất tại Sài Gòn lúc bấy giờ (bao gồm Hip Hop Dance và Popping, thời điểm đó lớp Popping được gọi là lớp Nhảy Cảm Giác).
VHDP: Nếu viết lại một “lịch sử Hip Hop miền Nam”, theo hai anh đâu là 3 - 5 cột mốc quan trọng nhất trong khoảng 15 - 20 năm qua?
Hiếu Technicz:
- Đầu tiên theo anh nghĩ, đó là sự thành lập của hai nhóm nhảy Freestyle crew, và W.E.B crew vào năm 2003; một nhóm thì chuyên All Styles - Hip Hop, còn một nhóm thì chuyên BBoy. Những trận đấu nảy lửa của cả hai nhóm tại Diamond Plaza - VietTOP (một khu phức hợp giải trí nằm tại đường Nguyễn Thị Minh Khai), đến những event âm nhạc lớn nhỏ tại Sài Gòn lúc bấy giờ) đã âm thầm lan truyền Hip Hop đến những bạn trẻ, làm cho các bạn đam mê điệu nhảy cũng như văn hoá này. Thời điểm đó, cả hai nhóm không ngừng tiếp nạp thành viên mới từ khắp nơi để nâng cao sức mạnh cũng như uy tín của nhóm.
- Thứ hai là sự ra đời của diễn đàn cộng đồng Việt Hip Hop vào năm 2004 (Original - Chính hiệu, không phải các trang Việt Hip Hop khác về sau), với sự sáng lập của Mr Dolphin. Anh là nhà nhà báo, nhà tổ chức sự kiện, nhiếp ảnh gia, cũng như là người phát triển cộng đồng rất năng động. Cộng đồng Hip Hop đã được kích thích phát triển và kết nối rất mạnh thời kỳ này, từ Streetdance, Rap, DJ đến Graffiti. Freestyle crew là nhóm nhảy cộng tác đầu tiên với Việt Hip Hop, cho ra đời bộ ảnh StreetStyle đầu tiên để quảng bá cho cộng đồng. Mặc dù bị ảnh hưởng bởi yếu tổ lợi nhuận và kinh doanh, nhưng không thể phủ nhận sự đóng góp của Mr. Dolphin dành cho cộng đồng Hip Hop miền Nam cũng như cả Việt Nam là rất lớn!
- Thứ 3 là thời điểm Mr Việt Max nam tiến, và thành lập nên BigSouth crew. Miền Nam lúc này đang yên đang lành, và gần như ngủ vùi trong những cuộc chiến nội bộ không có nhiều đột phá. Thì anh Việt Max đã đem phong cách và trình độ của một trong những người đứng đầu miền Bắc vào khuấy đảo miền Nam, tạo nên những cơn địa chấn mới, những sự so kè nâng cấp trình độ mới cho miền Nam. Cùng với anh, là hai cánh tay Tony Việt và Tùng ngựa (BBoy Imagine), 2 nhân vật vô cùng xuất sắc và có ảnh hưởng lớn tới cộng đồng vào thời kỳ này. Năm 2007, anh Việt Max và tôi tổ chức Big City Vol 1, một trong những giải đấu uy tín nhất thời đó với dàn giám khảo và chất lượng được nâng cấp lên theo từng năm, mở đầu cho thời kỳ mới của Hip Hop Miền Nam. Ngoài ra, anh còn thành lập Peace United, một cộng đồng mới dành cho Hip Hop Việt Nam.
- Tiếp theo, là sự lên ngôi của một thể loại mang tên New Era Hiphop - Choreography, sau khi Mr Hà Lê về Việt Nam năm 2009. Lúc này, hàng loạt các nhóm nhảy đã chuyển dịch từ Hip Hop Choreography sang All Styles Choreography - Urban Choreography (tên gọi này hiện tại đã bị ngừng sử dụng). Hiện nay, mọi người có thể dùng tên gọi Commercial Dance, hay Open Style Choreography cho phong cách nhảy này.
- Sau sự kiện Battle Of The Year tổ chức tại Việt Nam, hầu như cộng đồng lại được thả trôi một thời gian khá dài. Có lẽ đó cũng là hồi chuông kết thúc cho một thời kỳ Vàng của Hip Hop miền Nam, khi những tài năng của thế hệ đầu đều có những bước ngoặt trong cuộc đời. Người rời bỏ để tập trung cho cuộc sống, những người còn lại vẫn âm thầm tập luyện, nhưng khái niệm đội nhóm, tập thể gần như bị phai mờ. Mặc dù các giải đấu lớn nhỏ vẫn được tổ chức, nhưng về quy mô cũng như chất lượng và sự bùng nổ thì không còn được như trước!
- Và cuối cùng, phải kể đến khoảnh khắc MT Pop “hạ” GreenTeck (một Popper nổi tiếng thế giới đến từ Canada) lần đầu tiên tại giải đấu Together Time (2018), được tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh. Và chuỗi thành công sau đó của anh đã làm vực dậy cảm hứng của cả cộng đồng, truyền lửa cho tất cả Dancer khắp Việt Nam đến tận hiện nay!
Sơn Clown:
- Sự ra đời cũng như là kết thúc của website viethiphop.com. Đi đôi với sự ra đời của website này, chính là những buổi offline cuối tuần tại Sân vận động Phan Đình Phùng. Sự kết thúc của website này cũng đồng thời đánh dấu khoảng thời gian mà những sự kiện Hip Hop lớn được sự tài trợ của những nhãn hàng kết thúc. Và các nhóm nhảy tại Sài Gòn bắt đầu có đại bản doanh riêng, cũng như tự định hướng phát triển rõ hơn. Kết thúc thời kỳ đầu tiên Hip Hop có mặt tại Sài Gòn, đánh dấu sự xuất hiện, nhận biết của người dân về Hip Hop.
- Tiếp theo là sự thành lập của BigSouth Crew đã mang đến sự phân tách của các nhóm BBoy hiện đang hoạt động tại Sài Gòn thời điểm đó. Cũng như mang đến việc định hình rõ hơn của các nhóm nhảy chuyên về các thể loại khác - Locking, Popping, Hip Hop Dance.
- Sau đó, là khoảng thời gian người anh Hà Lê về nước và mang kiến thức về “New Era” style về Việt Nam (tiền thân của Hip Hop Choreography). Từ đây, thể loại này phát triển mạnh mẽ và rộng khắp Việt Nam.
- Và cuối cùng theo anh đó là giải đấu Juste Debout Singapore 2010. Từ cột mốc này, mọi thể loại nhảy đường phố được các nhóm đầu tư nghiêm túc hơn về kiến thức, kỹ năng, kỹ thuật và phát triển có định hướng chuyên nghiệp rõ ràng.
VHDP: Ngoài nhóm của mình, hai anh đánh giá đâu là những TẬP THỂ hoặc CÁ NHÂN đã góp phần quan trọng đặt nền móng cho cộng đồng Hip Hop miền Nam?
Hiếu Technicz: Thời kỳ đầu, chúng ta có thể kể đến những cái tên như : WEB crew, BigSouth, No Rule, TnA, BOS, Action, Zealous,...
Sau này còn có: La Différence, Joker Rock, Fido, BMP, … và ngoài ra còn rất rất nhiều những cá nhân kiệt xuất khác.
Sơn Clown: Ở thời kỳ đầu, chúng ta có thể kể đến nhóm T&A cùng anh Tuấn Anh. Khi đó, nhóm T&A dưới sự dẫn dắt của anh Tuấn Anh đã trở thành một hiện tượng, quy tụ các gương mặt nổi trội của Hip Hop lúc bấy giờ.
Thứ hai là nhóm Big South cùng anh Việt Max đã mang làm sóng mới vào miền Nam; anh đã mang phong cách BBoy với việc chuẩn hoá các kỹ thuật Toprock, Footwork, âm nhạc, Power Moves. Cùng với anh Việt Max, là Tony Việt với hình ảnh một dancer đa thể loại. Thời đó, Tony Việt đã có thể nhảy được các thể loại: Locking, Popping, Hip Hop Dance.
Tiếp theo là nhóm Sacred cùng anh Hà Lê - những người đặt nền móng cho Hip Hop Choreography có mặt; và phát triển rộng khắp đến tận thời điểm hiện tại.
VHDP: Trong quá trình gắn bó, có giai đoạn nào mà hai anh cho là Hip Hop miền Nam bị “tụt dốc” hoặc gặp khó khăn lớn không? Và mọi người đã vượt qua nó như thế nào?
Hiếu Technicz: Thời hoàng kim và sự thoái trào luôn là quy luật tất yếu, đặc biệt là khi nền văn hoá đại chúng luôn luôn chuyển dịch và thay đổi. Khi mà công nghệ thông tin và những event “online” bắt đầu len lỏi vào cuộc sống, làm cho sự kết nối ngoài đời thật dần mất đi, kéo theo những sự kiện, giải đấu ngoài đời dần mất đi sự kết nối. Có thể nói, cách vượt qua duy nhất là thu mình lại, thay đổi cách hoạt động cũng nhưng cố gắng xem Hip Hop là một phần không thể thiếu trong cuộc sống, không thể nào bỏ được. Việc được đi tập, gặp gỡ - tương tác với anh em là một niềm vui mà khó có gì có thể thay thế được. Mà một khi ta đã xem đó là gia đình rồi, thì dù ngoài kia có sóng gió, hay bình yên thì gia đình vẫn luôn được duy trì khỏe mạnh. Và xã hội cộng đồng sẽ mạnh khỏe trở lại khi bản thân gia đình chúng ta còn ngọn lửa của sự cống hiến, và niềm đam mê để đem đi chia sẻ cho người khác.
Chính vì vậy, mà Freestyle crew luôn luôn tạo ra những sự kiện sinh nhật nhóm mỗi hai hoặc năm năm để ôn lại lịch sử, cũng như truyền cảm hứng cho những thế hệ tiếp theo.
Sơn Clown: Theo anh thì không có thời điểm gọi là “tụt dốc”, mà đơn giản là tại thời điểm đó, tất cả các cá nhân, các nhóm đang tập trung luyện tập, xây dựng để tiến đến bước phát triển tiếp theo mà thôi. Có thể nói, đó là giai đoạn “sóng ngầm” để chuẩn bị cho những đợi sóng to tiếp theo. Điều này là vô cùng bình thường trong đô thị hình sin của sự phát triển, việc dừng lại hay chạm đáy là sự chuẩn bị cho một sự phát triển mạnh mẽ hơn tiếp theo.
Bản thân anh khi mình cảm thấy mình bị chững lại, anh sẽ đi học, đi tìm hiểu thêm những thứ ngoài Hip Hop để tìm những kiến thức, cảm hứng mới để quay lại phục vụ cho con đường Hip Hop của mình. Khoảng nghỉ đó cũng là lúc để mình nhìn nhận, đánh giá con đường mình đã đi qua, đã làm gì, mang lại những kết quả gì để chuẩn bị cho bước tiếp theo.
VHDP: Nhìn lại sau nhiều năm, hai anh cảm nhận thế nào về sự phát triển của Hip Hop miền Nam, và cả nước nói chung ở thời điểm hiện tại?
Hiếu Technicz: Hiện tại, chúng tôi đã thấy được những cống hiến, hy sinh của tất cả anh chị em của thế hệ tiếp theo. Những con người không màng đến điều kiện kinh tế, khoảng cách địa lý để mang đến những sự kiện chất lượng cho anh em khắp cả nước.
Sơn CLown: Hip Hop miền Nam phát triển mạnh và phong phú theo chiều rộng, một phần bị ảnh hưởng chút ít bởi môi trường giải trí phong phú. Vì vậy, một điều chưa được hoàn thiện ở Hip Hop miền Nam là chiều sâu và thế hệ kế thừa nói chung của các thể loại chưa có nhiều. Tuy nhiên thời điểm này cũng có thể nói có gì đó tương đồng với thời điểm khi Việt Hip Hop original xuất hiện nhưng với một hình thái khác. Các thể loại mới bắt đầu bùng nổ, hoạt động mạnh mẽ, các sự kiện liên tục diễn ra dưới nhiều hình thức, chuyên nghiệp có, nghiệp dư có; underground có, mainstream có, cũng như các nhóm ở các trường đại học cũng bắt đầu tổ chức sự kiện mang màu sắc Hip Hop chuyên nghiệp; truyền thông. Và đặc biệt, mọi người cũng biết đến Hip Hop với một góc nhìn khác hơn.
Còn về Hip Hop cả nước nói chung, theo góc nhìn cá nhân anh đó là: Hip Hop đang phát triển ngày một chuyên nghiệp hơn, có chiều sâu hơn và đâu đó đã có việc “làm kinh tế” trong Hip Hop - đây là một điều cực kì tích cực. Và chắc chắn, nó cũng là bước đệm cho một sự phát triển hoàn toàn bùng nổ tiếp theo của Hip Hop.
VHDP: Và cuối cùng, sau hành trình dài gắn bó cũng như cống hiến của mình cho cộng đồng Hip Hop, các anh mong muốn điều gì nhất cho thế hệ tiếp theo?
Hiếu Technicz: Thế hệ trẻ ơi, hãy kết nối sâu sắc hơn với những đàn anh, đàn chị ở gần các bạn nhất. Họ sẽ là những mentor uy tín nhất để cho các bạn những nguồn cảm hứng, những kiến thức bất tận, cũng như những kinh nghiệm quý báu trong con đường chinh phục những mục tiêu mà chính những thế hệ trước còn dang dở. Chúng tôi luôn ở đây, luôn dõi theo các bạn!
Sơn CLown: Thế hệ tiếp theo, các bạn có mọi thứ mà thế hệ đi trước hoàn toàn không có. Ban đầu nhìn qua có thể nói đó là lợi thế, nhưng thực ra lại là con dao hai lưỡi, khi nó khiến các bạn “lười” hơn trong việc đào sâu nghiên cứu những giá trị, kiến thức cốt lõi của văn hoá. Ngày nay, mọi thứ đều nhanh và có sản phẩm tức thì để đáp ứng nhu cầu khách hàng. Điều này vô hình chung khiến việc tập luyện của các bạn chú trọng vào nhanh, hiệu quả để đáp ứng nhu cầu, chứ đôi khi lại chưa chất lượng để phát triển lâu dài.
Hãy dành nhiều thời gian hơn cho việc đào sâu nghiên cứu lịch sử, quan trọng hơn là trải nghiệm văn hoá để từ đó tìm về cái chất riêng của bản thân mình nhiều hơn. Vì tìm đến và thể hiện cái tôi của mình khác biệt, chính là một trong những giá trị cốt lõi tuyệt vời của Hip Hop.
Hãy học cách tôn trọng những con người đi trước; hãy học cách sẵn sàng hỏi khi còn chưa hiểu rõ về bất cứ kiến thức nào; hãy học cách tiếp thu khi người khác góp ý, chắt lọc nó và dùng chúng để phát triển. Hãy đặt ra những mục tiêu trên con đường mình đi, và hoàn thành nó từng bước một. Quan trọng hơn, là học cách tôn trọng con đường mà người khác chọn, vì bạn và họ là những người có cùng đam mê với nền văn hoá này. Chỉ đơn giản là chúng ta đang đi những con đường khác nhau để đạt đến mục đích cuối cùng của bản thân thôi. Cổ vũ họ, để dù cho họ đến đích trước bạn, thì khi bạn đang tiếp tục cố gắng trên con đường của mình; họ vẫn ở đó, đứng bên cạnh cổ vũ bạn cho đến khi bạn về đích.
VHDP xin gửi lời cảm ơn chân thành đến anh Sơn Clown và anh Hiếu Technicz đã dành thời gian chia sẻ những câu chuyện, trải nghiệm và những tri thức quý báu. Những lời kể hôm nay không chỉ đơn thuần là kỷ niệm, mà còn là “tư liệu sống” góp phần viết tiếp lịch sử Hip Hop miền Nam, cũng như Hip Hop Việt Nam.
Chúc hai anh luôn dồi dào sức khỏe, giữ vững tinh thần và ngọn lửa đam mê, để tiếp tục truyền cảm hứng và dẫn dắt thế hệ trẻ trên hành trình gìn giữ và phát triển văn hóa Hip Hop.
Đăng kí E-mail để cập nhật và không bỏ lỡ các thông tin mới nhất từ chúng tôi.
