Jean Michel Basquiat - Tài năng, nổi loạn và tiếc nuối

Jean Michel Basquiat - Tài năng, nổi loạn và tiếc nuối

Tài năng, nổi loạn và tiếc nuối, có lẽ đây là ba từ mà người ta nói đến nhiều nhất khi nhắc đến Basquiat.


Jean Michel Basquiat là ai?

Basquiat - tên đầy đủ là Jean Michel Basquiat đến từ quận Brooklyn, nước Mỹ. Mẹ là người gốc Tây Ban Nha, cha là dân nhập cư từ nước cộng hòa Haiti nên từ khi còn bé, ông đã được tiếp cận với ba ngôn ngữ khác nhau: tiếng Anh, Pháp và Tây Ban Nha.

Ông bộc lộ tài năng nghệ thuật từ rất sớm, khi còn là một cậu nhóc trẻ tuổi. Nhưng mãi đến năm lên 8, sau một lần bị tai nạn xe khiến ông phải điều trị trong một khoảng thời gian dài. Lúc điều trị, Basquiat được mẹ tặng cho một luận đề về y học và nghệ thuật có tên: Gray’s Anatomy. Và mẹ của ông cũng không thể ngờ được rằng, chính những hình ảnh cơ thể con người, với các đường nét xương xẩu, thô cứng xuất hiện trong tài liệu ấy đã có tác động lớn đến Basquiat, góp phần định hình lên một trong những phong cách nghệ thuật dị biệt, độc đáo cho ông sau này - Một nghệ sĩ gốc Phi đầu tiên có những thành tựu nghệ thuật được cả thế giới công nhận. 


Cái tên SAMO làm điên đảo dân đường phố trong thập niên 70s.

Những năm 70 của thế kỷ trước, Basquiat cùng Al Diaz tạo ra một nhân vật - với cái tên là SAMO, một “thuấn thân" để có thể tự do truyền tải những thông điệp về tôn giáo, chính trị qua các tác phẩm nghệ thuật của mình. Ông cùng với một người bạn thời ấy, cả hai bắt đầu rong ruổi và “tác nghiệp" trên đường phố Mỹ, khởi đầu là những bức tranh tường trên các tòa nhà tại Manhattan để truyền tải những thông điệp của họ.


Nhưng dự án SAMO cũng đi vào quá khứ khi ông có những bất đồng với người bạn của mình và cả hai quyết định đường ai nấy đi. Tuy nhiên, Basquiat lúc này lại dần dần được nhiều người biết đến qua những tác phẩm của mình. Mãi cho đến đầu những năm 80s, tên tuổi ông bắt đầu lên như diều gặp gió. Đỉnh điểm là năm 1982, khi ông mở cho mình đến 6 buổi triển lãm cá nhân và trở thành nghệ sĩ trẻ tuổi nhất có tác phẩm xuất hiện trên Documenta - Một triển lãm nghệ thuật đương đại vô cùng nổi tiếng diễn ra 5 năm một lần. Đó cũng là những chương đẹp nhất trong cuộc đời và sự nghiệp của người nghệ sĩ tài ba này. Tưởng chừng vinh quang đó sẽ kéo dài cho Basquiat, nhưng những bi kịch bắt đầu ập đến. 

Mặt tối của sự nổi tiếng, cái kết cho cuộc đời của một người nghệ sĩ trẻ

Khi cái tên Basquait được nhiều người biết đến, cũng là lúc ông dần đánh mất chính bản thân mình. Dưới áp lực nặng nề của công việc, ông tìm đến ma tuý - thứ thuốc quái ái đã thay đổi ông. Và trong lúc sự nghiệp đang trên đà đỉnh cao, thì cũng là lúc ông trở thành một con nghiện “hạng nặng". Tức nước thì vỡ bờ, năm 1988, ông bị phát hiện đã ra đi mãi mãi tại nhà riêng do dùng thuốc quá liều. Lúc ấy ông chỉ mới 27 tuổi.


Basquiat như là một minh chứng rõ ràng cho việc khi một người nghệ sĩ đang ở trên đỉnh cao của sự nghiệp, có được tiền tài, tên tuổi, thì cũng chính là lúc dễ lung lay nhất. Những ai có ý chí kiên định thì có thể giữ mình, còn những ai đã trót quên đi bản thân… thì phải trả một cái giá rất đắt. Cái giá đó có thể là vật chất nhưng đôi khi, đó cũng chính là cuộc đời của người nghệ sĩ. 


Tác phẩm của Basquiat tại một buổi đấu giá 


Bức tranh có giá trị cao nhất của Basquiat từng được đấu giá. 

Trong chặng đường sự nghiệp của mình, ông để lại cho nền nghệ thuật thế giới vô số những tác phẩm nghệ thuật đặc sắc và vô cùng giá trị. Một vài trong số đó vẫn còn xuất hiện trong những buổi đấu giá cho đến tận ngày nay. Tiêu biểu là một tác phẩm của ông được đấu giá vào tháng 5 năm 2017, với giá trị lên đến hơn 110 triệu đô. Tức là… hơn 2 NGÀN TỶ tiền Việt.  

Tài năng, nhưng đầy tiếc nuối. Cuộc đời của Basquiat là một bài nhạc thăng trầm, với những gam màu tương phản trong cả sự nghiệp và đời sống.

Văn Hóa Đường Phố | Vietnam Street Culture

Đăng kí E-mail để cập nhật và không bỏ lỡ các thông tin mới nhất từ chúng tôi.