Trở lại với tháng vinh danh lịch sử Hip Hop, chúng ta cùng tìm hiểu thêm về graffiti - một trong bốn trụ cột nghệ thuật quan trọng nhất của nền văn hóa này. Cùng VHDP khám phá 6 dấu mốc thú vị trong hành trình hình thành và phát triển của bộ môn nghệ thuật này nhé!
Graffiti có một lịch sử lâu dài và đầy màu sắc, bắt nguồn từ các nền văn minh cổ đại. Từ những dòng khắc và dấu vết đơn giản, nó đã tiến hóa thành một loại hình nghệ thuật sống động. Từ Ai Cập, Hy Lạp, La Mã cổ đại cho đến những bức tường công cộng ở khắp nơi, dấu ấn graffiti đã xuất hiện từ hàng nghìn năm trước. Sang thế kỷ 20, graffiti bùng nổ mạnh mẽ, đặc biệt là tại New York, nơi nó gắn liền với sự ra đời của văn hóa Hip Hop trong những năm 1970.
1. Nguồn gốc của từ “graffiti”
Từ “graffiti” bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp graphein (nghĩa là “viết”) và từ tiếng Ý “graffito” (nghĩa là “vết khắc”). Thời cổ đại, graffiti thường được khắc lên bề mặt bằng vật sắc nhọn, đôi khi người ta dùng phấn hay than để vẽ lên tường. Hiện tại, những dạng graffiti sơ khai này vẫn còn hiện diện trên tàn tích La Mã, với nhiều dòng chữ và ký hiệu được khắc nơi công cộng. Đây chính là tiền thân của graffiti hiện đại!
2. Nguồn gốc cổ đại
Một số hình ảnh sớm nhất về graffiti được tìm thấy ở La Mã cổ đại, đặc biệt là tại Pompeii và các hầm mộ. Nhưng thật ra, graffiti đã có từ lâu hơn thế nữa, ở Ai Cập, Hy Lạp và Đế chế La Mã với nhiều dòng chữ khắc trên tường. Thậm chí, một số hình thức sơ khai như nghệ thuật stencil (thổi sơn qua ống để tạo hình bàn tay) có thể được coi là “tag” (chữ ký) đầu tiên. Còn những bức vẽ trên vách đá, petroglyphs và tranh hang động thì đã tồn tại hơn 30.000 năm!
3. Vai trò quan trọng của Philadelphia và New York với Graffiti
Philadelphia là nơi khai sinh ra graffiti hiện đại vào cuối những năm 1960, đầu 1970. Tuy vậy, chính New York mới là nơi khiến nó bùng nổ vào thập niên 1970, biến graffiti thành một hiện tượng toàn cầu.
4. Nghệ sĩ graffiti đầu tiên được biết đến
“Tagging” - hành động ký tên hoặc biệt danh lên không gian công cộng đã trở nên phổ biến ở Philadelphia nhờ nghệ sĩ Cornbread, người được coi là tiên phong của bộ môn nghệ thuật này. Sau đó đến New York, phong trào này mới càng phát triển mạnh mẽ với những cái tên như TAKI 183, định hình nên diện mạo graffiti hiện đại.
5. Ảnh hưởng của văn hóa Hip Hop
Những năm 1970, graffiti trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa Hip Hop tại New York, đứng cạnh DJing, MCing và Breaking. Nó là công cụ để “những người trẻ bị gạt ra bên lề xã hội” thể hiện bản thân, biến những bức tường và toa tàu thành “toan vẽ” khổng lồ. Cho đến nay, graffiti vẫn tiếp tục ảnh hưởng đến nghệ thuật đô thị, nó vừa là sự nổi loạn vừa là dấu ấn văn hóa.
6. Sự thoái trào của graffiti trên tàu điện ngầm
Graffiti trên tàu điện ngầm từng bùng nổ trong thập niên 1970 đến 1980, nhưng dần biến mất vào cuối những năm 1980 khi các biện pháp an ninh siết chặt. Đến năm 1989, Chiếc tàu điện ngầm cuối cùng phủ đầy graffiti bị loại khỏi hệ thống vào khoảng năm 1989, khép lại một thời kỳ huy hoàng. Tuy vậy, graffiti không biến mất, mà nhiều nghệ sĩ đã chuyển sang các đoàn tàu chở hàng, biến chúng thành “tấm canvas” mới cho sự sáng tạo của mình!
Đăng kí E-mail để cập nhật và không bỏ lỡ các thông tin mới nhất từ chúng tôi.
